بازار کار رشته MBA در ایران چگونه است؟

Responsive Image
این روزها احتمالا از اطرافیانتان، درباره‌ی رشته MBA و بازار کار داغ آن زیاد می‌شنوید؛ توصیه‌هایی که مدام شما را به سمت شرکت در دوره‌های این شاخه سوق می‌دهند؛ اما این توصیه‌ها چقدر صحت دارد؟ آیا واقعا بازار کار رشته MBA تا این حد خوب است یا صرفا به‌خاطر موج‌سواری رسانه‌ها انقدر درباره‌ی آن صحبت می‌شود؟ درآمد رشته MBA چقدر است؟
در این مطلب پس از آشنایی مختصر با رشته MBA، به سوالاتی که مطرح کردیم،‌ پاسخ مستند می‌دهیم و در پایان یکی از بهترین دوره‌های MBA در سطح ایران و جهان را به شما معرفی می‌کنیم؛ با ما همراه باشید.
 
رشته MBA چیست و چه اهمیتی دارد؟
رشته MBA یک استاندارد بین‌المللی برای آموزش مدیریت است که به مباحث بسیار مهمی مانند مدیریت بازاریابی، مدیریت پروژه،‌ مدیریت منابع انسانی، حسابداری و سرمایه‌گذاری و - که برای راه‌اندازی یا اداره‌ی سازمان‌ها و کسب‌وکارهای بزرگ و کوچک حیاتی است - می‌پردازد.
سرفصل‌های رشته MBA ابتدا برای آموزش مدیریت به دانش‌پذیرانی تدوین شد که در رشته‌های غیرمدیریتی (مانند مهندسی،‌ پزشکی و) تحصیل کرده بودند؛ اما امروزه فارغ‌التحصیلان مدیریت هم می‌توانند در مقطع کارشناسی ارشد در این رشته تحصیل کنند.
تحصیل در رشته MBA به ۲ شیوه‌ی زیر امکان‌پذیر است:
۱) شرکت در دوره‌های عمومی MBA مانند دوره MBA دانشگاه صنعتی شریف؛
۲) تحصیل در یکی از گرایش‌های مقطع کارشناسی ارشد رشته MBA.
در بخش‌های بعدی درباره‌ی بازار کار رشته MBA در ایران و خارج از ایران و درآمد رشته MBA بیشتر صحبت می‌کنیم.
 
بازار کار رشته MBA در ایران چگونه است؟
بازار کار رشته MBA در ایران همگام با ترند جهانی در حال رشد است و پیش‌بینی می‌شود که این رشد همچنان با شیب زیاد ادامه پیدا کند. برای بررسی دقیق‌تر این موضوع،‌ تصمیم گرفتیم داده‌های ۲ وبسایت بزرگ کاریابی ایران را بررسی کنیم.
  • براساس داده‌های وبسایت ایران سلری، کمترین میزان حقوق ماهانه برای فارغ‌التحصیلان رشته ام‌بی‌ای در سال ۱۴۰۲، ۸ میلیون تومان بوده و بیشترین میزان آن ۷۸ میلیون تومان است (در شهر تهران، جامعه‌ی آماری: ۴۷۹ نفر)
  • براساس داده‌های وبسایت جابینجا و بررسی بیش از ۳۰۰۰ آگهی، کمترین میزان حقوق ماهانه برای فارغ‌التحصیلان رشته ام‌بی‌ای ۵ میلیون تومان بوده و بیشترین میزان آن ۵۰ میلیون تومان است (در سراسر کشور)
این آمار حاکی از رشد آینده شغلی رشته MBA و درآمد رشته MBA در سال‌های آتی است.
در ادامه به پرتقاضاترین شاخه‌های شغلی MBA در ایران براساس میزان حقوق می‌پردازیم:

۱) مدیر عامل (عمومی)؛ حداکثر میزان حقوق تا ۷۸ میلیون تومان
نخستین هدف پیدایش و تدوین رشته MBA در جهان، آموزش علم مدیریت به افرادی بود که در این رشته تحصیل نکرده بودند؛ اما به مهارت‌های مدیریتی نیاز داشتند. به‌عنوان مثال فردی را در نظر بگیرید که مدرک تحصیلی او کارشناسی ارشد مهندسی نفت بوده و به زودی قرار است به مدیریت یکی از پالایشگاه‌های کشور برسد؛ این شخص با شرکت در دوره‌های MBA می‌تواند کمبود مهارت‌های مدیریتی خودش را جبران کند.
بنابراین جای تعجب نیست که بیشترین میزان حقوق پرداختی، به مدیر عاملان شرکت‌ها و هلدینگ‌های بزرگ کشور اختصاص داشته باشد.

۲) مدیر مالی؛ حداکثر میزان حقوق تا ۵۰ میلیون تومان
بازار کار مدیران مالی همیشه عالی بوده اما با ظهور رمزارزها و صرافی‌های ارز دیجیتال، میزان این تقاضا چندین برابر شده است. یک مدیر مالی وظیفه دارد با پایش مداوم داده‌های گوناگون، بهترین پیشنهادها را برای افزایش سوددهی سازمان ارائه کند. همچنین تدوین بخشی از سند استراتژی بازاریابی،‌ نظارت کامل بر گردش مالی، ارائهٔ‌ راهکار جهت مصرف بهینه‌تر بودجه و از وظایف دیگر مدیران مالی است.
پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که میزان تقاضا برای استخدام مدیران مالی،‌ شیب بسیار تندتری نسبت به سایر شاخه‌های MBA داشته باشد.

۳) مدیر منابع انسانی؛ حداکثر میزان حقوق تا ۵۰ میلیون تومان
با گسترش فناوری‌های نوین و مدرن، نیاز به جذب نیروی متخصص بسیار بیشتر از گذشته احساس می‌شود و می‌توان با ضریب خطای نسبتا پایینی گفت که اکثر کشورهای جهان از جمله ایران، با بحران شدید کمبود منابع انسانی متخصص دست‌وپنجه نرم می‌کنند. این بحران تا حدی شدید است که این روزها می‌تواند سرنوشت شکست یا پیشرفت یک سازمان را تعیین کند.
به‌دلیل این رخداد تقاضا برای استخدام مدیران منابع انسانی شایسته و حرفه‌ای به‌شکل چشمگیری افزایش یافته است و پیش‌بینی می‌شود در سال‌های آتی این صعود همچنان ادامه داشته باشد.
یک مدیر منابع انسانی وظیفه‌ی‌ جذب،‌ استخدام، افزایش راندمان و حفظ کارمندان یک کسب‌وکار را برعهده دارد و این روزها جزء برگ برنده‌ی سازمان‌ها محسوب می‌شود.

۴) مدیر ارشد بازاریابی؛ حداکثر میزان حقوق تا ۵۰ میلیون تومان
اقتصاد و بازار جهانی روزبه‌روز پیچیده‌تر می‌شود و به موازات آن تقاضا برای مدیران بازاریابی افزایش پیدا می‌کند. در دنیای امروز بدون داشتن یک استراتژی بازاریابی صحیح، رقابت تقریبا امکان‌پذیر نیست و کسب‌وکارهای ایرانی هم این نکته را به‌ خوبی متوجه شده‌اند.
علم بازاریابی از قبل از تولد یک محصول به میان می‌آید و تا پایان چرخهٔ عمر آن به کار خود ادامه می‌دهد؛ با این حجم از گستردگی شغلی این شاخه،‌ طبیعی است که سازمان‌ها همیشه به این تخصص نیاز خواهند داشت.

۵) مدیر ارشد توسعه‌ی‌ کسب‌وکار؛ حداکثر میزان حقوق تا ۵۰ میلیون تومان
وظایف واحد توسعه‌ی کسب‌وکار و واحد بازاریابی،‌ درهم تنیدگی زیادی باهم دارند اما تفاوت آن‌ها در تعریف زیر است:
«گاهی استراتژی‌های بازاریابی به‌جای رشد، بر روی حفظ سهم بازار فعلی یا بقاء سازمان متمرکز بوده؛ در حالی که برنامه‌های واحد توسعه فقط در راستای رشد کلی کسب‌وکار، افزایش سهم بازار، کشف و ورود به بازارهای جدید و است.»
در شرکت‌های استارتاپی رشد سریع،‌ حرف اول را برای بقاء آن‌ها می‌زند؛ بنابراین روزبه‌روز تقاضا برای استخدام مدیران ارشد توسعه‌ی کسب‌وکار در ایران و سایر کشورهای جهان رو به افزایش است.

۶) مدیر دیجیتال‌مارکتینگ؛ حداکثر میزان حقوق تا ۵۰ میلیون تومان
در برهه‌ای از تاریخ ایستاده‌ایم که همه‌ی کسب‌وکارها باید بین ورود به دنیای اینترنت و شکست، یکی را انتخاب کنند. می‌توان با قطعیت گفت که دیگر به مرحله‌ی غیرقابل بازگشت رسیده‌ایم و بدون فعالیت در فضای دیجیتال،‌ سازمان‌ها فرصتی برای رشد و توسعه نخواهند داشت.
این موضوع، دلیل افزایش تقاضای بسیار بالای استخدام مدیران بازاریابی دیجیتال یا دیجیتال‌مارکتینگ را در سال‌های اخیر توجیه می‌‌کند. مدیر این بخش از کسب‌وکار وظیفه دارد تا با آمیختن دانش کلاسیک بازاریابی با دنیای دیجیتال، فرایندهای بازاریابی را در فضای اینترنت اجرا کند.
پیش‌بینی‌ها حاکی از شیب صعودی تقاضا برای استخدام مدیران دیجیتال‌مارکتینگ در ایران است.

۷) مدیر یا مالک محصول؛ حداکثر میزان حقوق تا ۴۰ میلیون تومان
یک محصول بد می‌تواند سازمانی را که بهترین مدیر بازاریابی، حرفه‌ای‌ترین واحد دیجیتال‌مارکتینگ و شایسته‌ترین منابع انسانی کشور را در اختیار دارد، به نابودی بکشاند. در واقع تا زمانی که یک محصول (در این مطلب منظورمان از محصول هم کالا و هم خدمات است) خوب نداشته باشیم؛ سایر فرایندها جزء‌ ایجاد هزینه، سودی برایمان نخواهند داشت.
مدیر یا مالک محصول شخصی است که نیازهای اساسی و بالقوه‌ی‌ مشتریان را شناسایی کرده، بهترین راهکار جهت رفع آن نیاز را پیدا می‌کند، تیم متخصص موردنیاز برای طراحی محصول را گرد هم می‌آورد و در نهایت محصول نهایی را با نظارت مستقیم خود به کمک اعضای تیم طراحی می‌کند.
یکی دیگر از وظایف بسیار مهم مدیر یا مالک محصول،‌ طراحی یک سیستم پویا جهت دریافت سیستماتیک بازخورد از مشتریان و بهبود مستمر محصول براساس داده‌های دریافتی است.

۸) مدیر پروژه؛ حداکثر حقوق تا ۳۰ میلیون تومان
تمام فرایندهای جاری در یک سازمان را می‌توان در قالب پروژه‌های مختلف تعریف کرد؛ زیرا در غیر این صورت هیچ شاخصی برای اندازه‌گیری میزان موفقیت و رشد کسب‌وکارمان نخواهیم داشت. در دنیای پیچیده‌ی‌ امروزی،‌ کسب‌وکارهایی که به این نکته توجه نمی‌کنند،‌ خیلی زود از صحنه‌ی رقابت حذف می‌شوند.
مدیر پروژه وظیفه دارد با در نظرگرفتن محدودیت‌های زمانی و منابع مالی، پروژه‌ها را به بهترین شکل ممکن تعریف، سازماندهی و برای آن‌ها برنامه‌ریزی کند. مدیران پروژه تیم‌ها را رهبری کرده، اهداف سازمان را مشخص می‌کنند و با ذینفعان ارتباط مستقیم و مستمر دارند.
 
بازار کار MBA در خارج ایران چگونه است؟
برای پاسخ به این سوال اجازه بدهید ابتدا آمار رشد میزان استخدام دارندگان مدرک MBA در شرکت‌های جهان را براساس داده‌های سایت معتبر statista ببینیم:
Responsive Image
براساس داده‌های موجود در این چارت، از سال ۲۰۰۸ تا ۲۰۲۲، میزان استخدام دانش‌آموختگان رشته MBA سیر صعودی داشته؛ به‌طوری که در سال ۲۰۲۱ به رقم خیره‌کننده‌ی ۹۷٪ رسیده است. با صرف‌نظر از خطاهای رایج در علم آمار، این نمودار رشد تقاضا برای فارغ‌التحصیلان این رشته را در سطح جهان نشان می‌دهد.
برای درک عمیق‌تر این موضوع، نگاهی به میزان حقوق متخصصان MBA در شرکت‌های مختلف جهان می‌اندازیم:
عنوان شغلی میانگین حقوق سالانه (دلار آمریکا) عنوان شغلی میانگین حقوق سالانه (دلار آمریکا)
مدیر ارشد مالی 124,287 تحلیل‌گر بودجه 71,213
مدیر اجرایی (مدیر عامل) 107,782 مدیریت منابع انسانی 70,628
تحلیل‌گر هوش مالی 90,027 مدیر عملیات تجاری 67,782
مدیر تولید 89,861 بانکدار سرمایه‌گذاری 67,538
مدیر فناوری اطلاعات 87,581 مشاور 66,103
تحلیل‌گر تحقیقات علمی 82,360 مدیر فروش 64,531
مدیر پروژه 77,162 مدیر تدارکات 63,996
تحلیل‌گر سیاست 76,248 مدیر بازاریابی 63,392
مسول خرید 71,900 مدیر مراکز بهداشتی 62,673
تحلیل‌گر مالی 71,337 حسابدار 53,735
این نکته را فراموش نکنید که داده‌های این جدول براساس میانگین جهانی است؛ شما بسته به میزان تخصص‌تان می‌توانید در موقعیت‌های شغلی با درآمد بسیار بالاتر یا حتی کمتر از مبالغ جدول مشغول به کار شوید.
دوره MBA دانشگاه صنعتی شریف
دانشگاه صنعتی شریف از سال ۱۳۸۹ علاوه‌بر دوره‌های دانشگاهی،‌ اقدام به برگزاری دوره‌های EMBA - که یک دوره‌ی‌ عمومی برای این رشته بوده - کرده است. تا قبل از شیوع ویروس کرونا،‌ این دوره‌ها فقط به‌صورت حضوری برگزار می‌شدند اما در سال‌های اخیر، شیوه‌ی تدریس به شکل هیبریدی (حضوری و آنلاین همزمان) تغییر کرد. حال دیگر برای یادگیری این دانش و دریافت گواهینامه از بهترین دانشگاه ایران محدودیتی نخواهید داشت.
برخی از مزایای دوره MBA دانشگاه صنعتی شریف عبارتند از:
  • آموزش به شیوه‌ی هیبریدی (حضوری و آنلاین همزمان)؛
  • ۲۴۰ ساعت آموزش تخصصی توسط بهترین و باتجربه‌ترین استادان دانشگاه ایران مانند دکتر علینقی مشایخی - بنیانگذار دانشکده‌ی مدیریت و اقتصاد شریف - که از او به‌عنوان احیاکننده‌ی رشته MBA در ایران یاد می‌شود؛
  • برگزاری دوره‌ها به ۲ صورت فردی و سازمانی؛
  • صدور گواهینامه با مهر رسمی دانشکده‌ی مدیریت و اقتصاد شریف؛
  • گواهینامه‌ی مزین به امضاء ریاست محترم دانشکده‌ی‌ مدیریت و اقتصاد و ریاست آموزش‌های تخصصی دانشگاه شریف.
برای کسب اطلاعات بیشتر درباره دوره EMBA دانشگاه شریف به صفحه این دوره مراجعه فرمایید.
 

مطالب مرتبط

10 کتاب مفید برای رشته‌ی  MBA
آشنایی با دوره EMBA دانشگاه صنعتی شریف
رشته‌ی MBA چیست؟
معرفی دوره‌های کوتاه‌مدت دانشکده مدیریت و اقتصاد شریف
بهترین دانشگاه‌ای رشته MBA کدام‌اند؟

منابع